ارزیابی توانایی ریزجانداران برخی از مانده های گیاهی تازه و هوموسی شده در جذب و جداسازی سرب از یک آب آلوده

غلظت بالای فلزهای سنگین در زیستگاه های آبی و خاکی می تواند آسیب های بزرگی برای زندگی مردم و دیگر جانداران داشته باشد. از روش هایی که برای جداسازی این فلزها از زیستگاه های آبی بهره گیری شده، می توان فرایند جذب را نام برد. در این پژوهش پیامد هوموسی شدن و نقش ریزجانداران سه مانده کاه یونجه، کاه گندم و خاک اره بر جذب و جداسازی سرب از آب های آلوده بررسی شد. مانده ها برای 1، 20 و 60 روز در رطوبت مناسب و دمای آزمایشگاه انکوباسیون شدند. در هر یک از روزهای یاد شده ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک مانده ها طبق روش های استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. از هر مانده دو زیر نمونه سترون و ناسترون تهیه و همدمای جذب و کینتک رهاسازی سرب از مانده ها مورد بررسی قرار گرفت. در مانده های سترون و ناسترون کاه یونجه و کاه گندم توان جذب، نیروی پیوند میان جذب شونده و گیرنده، مطلوبیت جذب و ضریب توزیع به طور چشمگیری با گذشت زمان انکوباسیون در مانده ها افزایش می یافت. گذشت زمان انکوباسیون در مانده های خاک اره سترون و ناسترون نیز به طوری چشمگیری مایه افزایش توان جذب و ضریب توزیع شد، ولی بر نیروی پیوند میان جذب شونده و گیرنده و مطلوبیت جذب تاثیر چشمگیری مشاهده نگردید. گنجایش بیشینه جذب در مانده ها حاکی از روند مقابل داشت: کاه یونجه>کاه گندم>خاک اره. هر چند خاک اره ظرفیت جذب کمتری داشت ولی مطلوبیت جذب در آن بسیار بالاتر از دو مانده دیگر بود و بیشترین تاثیر هوموسی شدن و نقش ریز جانداران نیز بر روی خاک اره بود. رهاسازی سرب در تمامی نمونه ها پس از گذشت زمان آزمایش (4ساعت) به صفر رسید، ولی در مانده های 60 روز پس از انکوباسیون کاه یونجه در حالت ناسترون و همچنین در مانده های 60 روزه سترون و ناسترون کاه گندم تعادل برقرار نگردید. سرعت رهاسازی با گذشت زمان انکوباسیون کاهش می یافت که این نشان از توان بالای نگه داری سرب در مانده های هوموسی شده می باشد. داده های رهاسازی سرب از هر سه مانده در روزهای انکوباسیون 1 و 20 روزه نمونه های ناسترون و هر سه زمان انکوباسیون نمونه های سترون با معادله مرتبه یک همخوانی داشتند. ولی معادله الوویچ بهترین معادله سینتیکی برای توصیف آزاد شدن سرب از نمونه های ناسترون کاه یونجه، کاه گندم و خاک اره هوموسی شده (60 روز پس از انکوباسیون) بود که این می تواند نشانگر مکانیسم های گوناگونی باشد که کنترل کننده فرایندهای سرعت در مانده های هوموسی است. به طور کلی تفاوت میان جذب در بین مانده های سترون و ناسترون نشانه کارکرد و توانایی ریزجانداران است. رویهمرفته کاه یونجه 60 روز هوموسی شده ناسترون با ظرفیت و نیروی پیوند بالاتر، درصد جذب بیشتر و تندی رهاسازی و درصد رهاسازی کمتر به عنوان بهترین جاذب انتخاب و معرفی می گردد.